CÔNG NGHỆ SINH HỌC THỰC VẬT TRONG THẾ KỈ XXI: TRIỂN VỌNG VÀ THÁCH THỨC

Abstract

Trong bài tổng quan này, tác giả xin đề cập đến triển vọng của lĩnh vực công nghệ sinh học thực vật  trong quang cảnh chung của nền kinh  tế nông nghiệp và những định hướng  tiêu biểu của chúng trong công tác giống cây trồng. Hiện nay, trên thế giới có trên 700 công ty giống cây trồng áp dụng công nghệ nuôi cấy mô, cơ quan và  tế bào  thực vật để sản xuất hàng  trăm  triệu giống cây  trồng  sạch bệnh mỗi năm  (cây dược  liệu, cây ăn quả, cây  lương  thực, cây hoa, cây cảnh, cây rừng) và đã mang lại hiệu quả kinh tế cao so với việc sử dụng các phương pháp truyền thống khác, góp phần bảo vệ an ninh  lương  thực và chống biến đổi khí hậu  toàn cầu. Ở Việt Nam, hiện tại có trên 100 phòng thí nghiệm sử dụng kĩ thuật này và đã sản xuất gần 30 triệu cây giống vô tính; riêng Đà Lạt, thành phố đi đầu trong cả nước đã sản xuất hơn 26 triệu giống và là nơi có phòng thí nghiệm tư nhân có quy mô thuộc loại hàng đầu thế giới. Bên cạnh đó, kĩ thuật này là kĩ thuật không thể thiếu được trong công tác tạo giống mới như kĩ thuật chuyển gen, dung hợp, nuôi cấy tế bào đơn, tạo cây đơn bội… với nhiều mục đích như tạo cây chống stress, tích lũy các chất có hoạt  tính  sinh học,  thích nghi với những điều kiện  trồng  trọt khác nhau… Để thực hiện được điều đó, chúng  ta cần phải có được những kiến  thức liên quan như sinh  lí  thực vật, sinh hóa, di truyền, phân loại, sinh học phân tử… Những thông tin ngắn gọn trong bài tổng quan này  sẽ chỉ  ra vai  trò quan  trọng của công nghệ  sinh học  thực vật  trong cuộc cách mạng xanh và  sự ghi nhận của chúng  trong phát  triển kinh  tế xã hội  trên  thế giới cũng như  tại Việt Nam.