MÔ HÌNH CHU TRÌNH CHUYỂN HOÁ NITƠ TRONG HỆ SINH THÁI BIỂN ÁP DỤNG CHO VÙNG BIỂN VỊNH BẮC BỘ

Abstract

Bài báo giới thiệu mô hình chu trình chuyển hoá Nitơ trong hệ sinh thái biển và một số kết quả áp dụng mô hình để tính toán năng suất sinh học sơ cấp tại vùng biển vịnh Bắc bộ. Bài giới thiệu chu trình, nguyên tố Nitơ được chuyển hoá qua 5 hợp phần: thực vật nổi, động vật nổi, chất hữu cơ hoà tan, Amoni và Nitrat. Các quá trình chuyển hoá trong chu trình được mô phỏng toán học bằng hệ  phương trình vi phân hữu tuyến. Kết quả tính toán cho thấy sức sản xuất sơ cấp thô của vùng biển vịnh Bắc bộ trong mùa đông dao động chủ yếu từ 30 - 63 mgC/m³/ngày, trung bình 57 mgC/m³/ngày, trong đó lượng sản phẩm tinh dao động từ 5 - 25 mgC/m³/ngày, trung bình 21 mgC/m³/ngày. Sản phẩm năng suất thứ cấp giá trị trung bình 5,6 mgC/m³/ngày và dao động trong khoảng 2,8 - 6,0 mgC/m³/ngày. Hệ số P/B ngày của thực vật nổi có giá trị trung bình 0,85, hiệu suất tự dưỡng 1,54 và hiệu suất chuyển hoá năng lượng tự nhiên của vùng biển khoảng 0,03%. Trong mùa hè, sức sản xuất sơ cấp thô dao động trong khoảng 67 - 77 mgC/m³/ngày, trung bình 72,43 mgC/m³/ngày, lượng sản phẩm tinh dao động trong khoảnng 28 - 32 mgC/m³/ngày trung bình 30 mgC/m³/ngày, năng suất thứ cấp dao động trong khoảng 6.0 - 6.6 mgC/m³/ngày, trung bình đạt 6.36 mgC/m³/ngày. Hệ số P/B ngày của thực vật nổi có giá trị trung bình 1.02, hiệu suất tự dưỡng 1,7 và hiệu suất chuyển hoá năng lượng tự nhiên của vùng biển khoảng 0,02%.