ĐỒNG QUẢN LÝ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG TẠI KHU BẢO TỒN BIỂN CÙ LAO CHÀM, TỈNH QUẢNG NAM

Abstract

Cộng đồng Cù Lao Chàm không còn là khách thể trước việc đánh bắt tự do không được kiểm soát ở vùng ngư trường nhạy cảm rạn san hô, thảm cỏ biển cùng với vấn đề ô nhiễm môi trường biển đe dọa nghiêm trọng tài nguyên và môi trường của Cù Lao Chàm. Việc kiến nghị một giải pháp tối ưu dựa trên các luận điểm khoa học, để vận động cộng đồng vào cuộc tham gia như một chủ thể cùng chia sẻ quyền lợi và trách nhiệm quản lý, bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên và môi trường ở Cù Lao Chàm theo phương thức nhà nước và nhân dân cùng làm cùng hưởng lợi, trong việc ổn định và phát triển cuộc sống người dân một cách bền vững là một yêu cầu cấp thiết. Theo đó, mọi hình thức sinh kế thay thế để bảo vệ tài nguyên và môi trường ở Cù Lao Chàm phải dựa vào tài nguyên và môi trường, vì sự gắn bó máu thịt của cộng đồng Cù Lao Chàm đối với tài nguyên và môi trường đã trải qua từ bao đời nay và khẳng định quyền quản lý sử dụng tài nguyên và môi trường của địa phương Cù Lao Chàm phải thuộc về cộng đồng Cù Lao Chàm.

Nếu dựa vào cộng đồng thảo luận việc lập kế hoạch phân vùng bảo vệ hệ sinh thái, đa dạng sinh học và xây dựng quy chế, kế hoạch quản lý của Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm, thì lý thuyết về bảo tồn biển phải đuợc lồng ghép vào kiến thức bản địa phong phú của cộng đồng Cù Lao Chàm đối với tài nguyên và môi trường. Cũng như năng lực của cán bộ tổ chức cộng đồng, nhà quản lý tài nguyên và môi trường phải được thể hiện qua kỹ năng sử dụng các công cụ làm việc với cộng đồng, phương pháp tổ chức, hướng dẫn các hoạt động cộng đồng để có được sự đồng thuận tham gia quản lý của cộng đồng Cù Lao Chàm. Đồng thời Nhà nước đóng vai trò quan trọng và tích cực trong việc kêu gọi sự hỗ trợ bên ngoài, ban hành văn bản pháp lý, phê chuẩn kế hoạch phân vùng, quy chế bảo vệ, kế hoạch quản lý và giao quyền quản lý, khai thác lợi ích từ tài nguyên và môi trường cho cộng đồng Cù Lao Chàm.

Vì vậy, mô hình đồng quản lý tài nguyên và môi trường ở Khu bảo tồn biển Cù Lao Chàm, tỉnh Quảng Nam đã được xây dựng để đáp ứng những vấn đề của thực tiễn quản lý nói trên.